RLC ELEC 50 เรื่อง อิเล็กทรอนิกส์พื้นฐาน อุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ : ตัวต้านทานชนิดผงคาร์บอน ( Carbon Composition Resistor ) ตัวต้านทาน ชนิดผงคาร์บอน

ตัวต้านทานชนิดผงคาร์บอน Carbon Composition Resistor ຕົວຕ້ານທານ

ตัวต้านทานชนิดผงคาร์บอนเป็นตัวต้านทานที่ใช้ในงานไฟฟ้าอิเล็กทรอนิกส์ยุคแรก ปัจจุบันยังคงมีใช้งานอยู่บ้างแต่น้อย พบได้ในอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์เก่าที่ผลิตในสมัยก่อน ตัวต้านทานทำจากผงคาร์บอนละเอียดผสมผงวัสดุที่เป็นฉนวน(เซรามิค) อัดผสมเชื่อมกันด้วยเรซิน ค่าความต้านทานกำหนดได้จากอัตราส่วนระหว่างผงฉนวนกับผงคาร์บอน ยิ่งผงคาร์บอนมีมากก็จะมีความนำไฟฟ้าสูงหรือมีค่าความต้านทานน้อย ผสมกันอัดเป็นแท่งทรงกระบอก มีขาตัวนำต่อออกใช้งาน ด้านนอกสุดเคลือบปิดด้วยฉนวนและมีรหัสสีบอกค่าความต้านทานและ ±% ค่าความคลาดเคลื่อน

ปัจจุบันตัวต้านทานชนิดผงคาร์บอนไม่นิยมใช้งานเนื่องจากมีตัวต้านทานชนิดอื่นที่มีคุณสมบัติที่ดีกว่าใช้งานแทน ตัวต้านทานชนิดผงคาร์บอนมีความเสถียรต่ำ ที่อุณหภูมิสูงค่าความต้านทานจะเปลี่ยนค่าตามอุณหภูมิ ความชื้นจากสิ่งแวดล้อมก็ทำให้คุณสมบัติของผงคาร์บอนเปลี่ยนแปลงด้วย ในระยะยาวทั้งอุณหภูมิและความชิ้นทำให้ค่าความต้านทานเปลี่ยนค่า
มีค่าให้เลือกใช้งานตั้งแต่วัตต์ต่ำจนถึงวัตต์ปานกลางอยู่ในช่วง 1/4W - 5W ค่าความต้านทานผลิตได้ตั้งแต่ค่าโอห์มต่ำจนถึง Mega ohm ค่าความคลาดเคลื่อนดีที่สุดที่ผลิตได้คือ ±5% เรียงลำดับ ±5% ±10% และ ±20% ผู้ผลิตระบุคุณสมบัติของตัวต้านทานชนิดนี้ว่า High surge cababilities , Designed for Pulse withstand for absorbing high energy pulses , for pulse -load handling , NON-inductive design . มีความสามารถในการทนพลังงานพัลส์ชั่วขณะได้มากกว่าตัวต้านทานชนิดฟิล์ม ตัวต้านทานชนิดนี้มีค่าความเหนี่ยวนำต่ำจึงเหมาะกับใช้งานที่ความถี่สูงในวงจรบางชนิด เช่น วงจรลดแรงดันพัลซ์ วงจรป้องกันแรงดันเสิร์จ วงจรควบคุมของพาวเวอร์ซัพพลาย วงจรควบคุมของตู้เชื่อม แต่อย่างไรก็ตามที่ความถี่สูงตัวต้านทานชนิดนี้มีนอยส์มากจีงไม่เหมาะกับการใช้งานวงจรความถี่สูงที่เกี่ยวกับสัญญานอิเล็กทรอนิกส์ ตัวต้านทานชนิดผงคาร์บอนมีความไวต่อความชื้นจึงควรเก็บให้พ้นจากความชื้น

รูปตัวต้านทานชนิดผงคาร์บอนในแผงวงจร